مدل رگرسیونی برآورد رسوب‌دهی سالانه آبخیزهای کوچک در ‏استان آذربایجان غربی

برآورد رسوب‌دهی حوضه‌های کوچک در برنامه‌های آبخیزداری ضروری است، ولی تقریبا تمام آن‌ها فاقد ایستگاه رسوب‌سنجی می‌باشند. در این پژوهش با هدف تعیین حدود رسوب‌دهی ویژه این‌گونه آبخیزها و ارائه مدل رگرسیونی برآورد رسوب‌دهی سالانه در استان آذربایجان‌غربی، میزان رسوب کل تولید شده از 25 آبخیز کوچک از طریق رسوب‌سنجی مخازن در پشت سدهای رسوب‌گیر اندازه‌گیری شد. آبخیز‌ها با وسعت 29 تا 1200 هکتار و با شرط سرریز نشدن رسوب در آخرین سد رسوب‌گیر در هر آبخیز و تنوع از نظر لیتولوژی، کاربری اراضی و اقلیمی انتخاب شدند. رسوب‌دهی ویژه، تفاوت یک‌صد برابری بین دو حد 0.12 تا 12 مترمکعب در هکتار در سال را در این حوضه‌ها نشان داد. ولی متوسط وزنی رسوب‌دهی نسبتا پایینی معادل 1.3 مترمکعب در هکتار در سال برای کل حوضه‌ها به‌دست آمد. مطالعه رابطه بین رسوب‌دهی سالانه و ویژگی‌­های آبخیز‌های مورد مطالعه از طریق ماتریس هم‌بستگی نشان داد که رسوب‌دهی به‌طور معنی‌داری از عوامل فرسایش‌پذیری زمین‌شناسی، وسعت آبخیز، حجم بارش و کاربری تاثیر می‌پذیرد. براساس مقایسه مقادیر برآوردی و مشاهده‌ای از میان مدل‌های رگرسیونی که توسعه داده شد؛ رابطه‌ای با شرکت متغیرهای مستقل مساحت و فرسایش‌پذیری زمین‌شناسی با ضریب تعیین بالا (0/899= R2) انتخاب شد.